Bóng đá, như một trong những môn thể thao phổ biến nhất toàn cầu, có một hệ thống quy tắc hoàn chỉnh và phức tạp. Quy tắc của các trận đấu bóng đá chủ yếu được quy định bởi Hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB) và được công bố qua “Quy tắc Trận đấu Bóng đá”. Những quy tắc này không chỉ liên quan đến cách chơi cơ bản của trận đấu, mà còn bao gồm hành vi của cầu thủ, cách diễn ra trận đấu, trách nhiệm của trọng tài và nhiều khía cạnh khác. Dưới đây là một số nội dung cốt lõi của quy tắc bóng đá.
Đầu tiên, các trận đấu bóng đá thường được diễn ra giữa hai đội, mỗi đội gồm 11 cầu thủ, bao gồm một thủ môn và 10 cầu thủ trên sân. Mục tiêu của trận đấu là đá bóng vào khung thành của đối phương, đội ghi bàn sẽ nhận được điểm tương ứng. Trận đấu được chia thành hai hiệp, mỗi hiệp thường kéo dài 45 phút, giữa các hiệp có thời gian nghỉ ngắn.
Khi trận đấu bắt đầu, các đội khởi động bằng cú phát bóng từ giữa sân, được khởi xướng bởi trọng tài. Trong suốt trận đấu, cầu thủ có thể sử dụng bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể (ngoại trừ tay và cánh tay) để chạm bóng, cố gắng kiểm soát, chuyền hoặc sút bóng. Thủ môn có thể sử dụng tay trong khu vực cấm của mình để chạm bóng, ngăn cản đối phương ghi bàn.
Một quy tắc quan trọng trong bóng đá là quy tắc việt vị. Việt vị xảy ra khi cầu thủ tấn công đứng ở vị trí gần khung thành hơn so với hai cầu thủ phòng ngự cuối cùng tại thời điểm cầu thủ tấn công chuyền bóng, và cố gắng tận dụng vị trí này để tấn công. Nếu trọng tài cho rằng cầu thủ nhận bóng ở vị trí việt vị và cố gắng tận dụng lợi thế đó để tấn công, đội tấn công sẽ bị phạt việt vị, đội phòng ngự sẽ được hưởng quả đá phạt.
Ngoài ra, trọng tài đóng vai trò rất quan trọng trong trận đấu. Họ có trách nhiệm giám sát diễn biến trận đấu, đảm bảo các quy tắc được tuân thủ và xử lý các hành vi vi phạm. Các hành vi phạm lỗi thường gặp bao gồm đẩy người, kéo người, đá người, tùy theo mức độ vi phạm, trọng tài có thể phạt quả đá phạt hoặc phạt penalty. Penalty là hình thức phạt nặng nhất khi vi phạm trong khu vực 16m50, đội phòng ngự sẽ bị phạt và đội tấn công có thể trực tiếp sút bóng vào khung thành.
Trong trận đấu, thẻ vàng và thẻ đỏ là hai hình thức chính để phạt các hành vi vi phạm của cầu thủ. Thẻ vàng là hình thức cảnh cáo cầu thủ, nếu cùng một cầu thủ nhận hai thẻ vàng trong trận đấu, sẽ bị trọng tài rút thẻ đỏ và buộc rời khỏi sân; trong khi thẻ đỏ là hình thức trực tiếp đuổi cầu thủ ra ngoài, và đội đó sẽ thiếu một cầu thủ trong các trận đấu tiếp theo.
Trong giai đoạn cuối của trận đấu, nếu hai đội có số bàn thắng bằng nhau, trận đấu có thể bước vào hiệp phụ hoặc đá luân lưu, tùy thuộc vào tính chất và quy tắc của trận đấu. Hiệp phụ thường được chia thành hai hiệp 15 phút, trong khi đá luân lưu là việc hai đội lần lượt đá penalty cho đến khi xác định được đội thắng.
Ngoài những quy tắc trên, bóng đá còn có nhiều chi tiết và tình huống đặc biệt cần phải tuân thủ, chẳng hạn như quy tắc thay người, bù giờ, việc sử dụng công nghệ VAR (trọng tài video). Việc đưa VAR vào sử dụng nhằm nâng cao tính công bằng của trận đấu, trọng tài có thể xem lại các pha bóng quyết định qua video.
Tóm lại, các quy tắc và cách chơi bóng đá vừa phong phú vừa đa dạng, chính những quy tắc này tạo nên sức hấp dẫn và sự phức tạp của các trận đấu bóng đá. Dù là trong các giải đấu chuyên nghiệp hay các trận đấu nghiệp dư, việc hiểu và tuân thủ các quy tắc này là vô cùng quan trọng đối với tất cả những người tham gia. Thông qua việc quy định các quy tắc, môn thể thao bóng đá đã được phổ biến rộng rãi trên toàn cầu và thu hút hàng triệu người hâm mộ và người chơi.
